در سری مقالات آموزش Java Enterprise,  می‌خواهیم به جمع بندی مطالب گفته شده و همچنین بیان مطالب پایانی پیرامون Servlet ها بپردازیم.

همانطور که در آموزش های قبلی  گفته شد, قبل از Servlet  از CGI استفاده می‌شد. یکی از مهم ترین ضعف های CGI ها ایجاد Instance های جدید به ازای هر درخواست بود و برای حل این مشکل در Servlet ها یک بار instance ایجاد می‌شد و به ازای هر درخواست یک thread برای آن در نظر گرفته می‌شد. درخواست ها نیز از طریق HTTP Protocol ارسال می‌شوند و حاوی یکسری اطلاعات می‌باشند و عمدتا با استفاده از دو متد رایج Post و Get ارسال می‌گردند. هر درخواست در object از کلاس HttpServletRequest نگهداری می‌شوند و همچنین پاسخ به آن نیز از طریق کلاس HttpServletResponse می‌باشد و ایجاد object از این کلاس ها بر عهده Tomcat Container می‌باشد.

برای مثال فرض کنید دو Servlet داریم و آنهارا با S1 و S2 مشخص می‌کنیم و از طریق دو Client به آنها درخواست ارسال می‌کنیم. Client A یک درخواست به S1 ارسال می‌کند. اگر object مربوط به S1 در Container وجود داشته باشد یک Thread برای آن ایجاد می‌کند و اگر وجود نداشته باشد ابتدا object برای S1 می‌سازد و سپس یک Thread برای آن ایجاد می‌کند. حال Client A یک درخواست دیگر ( برای مثال از یک مرورگر دیگر ) به S1 ارسال می‌کند و یک Thread جدید برای درخواست آن ایجاد می‌گردد. Client B یک درخواست به S2 ارسال می‌کند و به صورت مشابه اگر object آن ایجاد شده باشد یک Thread جدید و اگر object آن در Container وجود نداشته باشد یک object ایجاد می‌کند و سپس یک Thread برای آن ایجاد می‌کند. در این بین Container به ازای هر درخواست Object های مورد نیاز برای دریافت Request و ارسال Response را نیز ایجاد می‌کند.

اما اگر بخواهیم ساختار Servlet هارا عمیق تر بررسی کنیم, باید بگوییم Life Cycle آن به صورت می‌باشد

همانطور که مشخص است وقتی  یک object از Servlet توسط Container ایجاد می‌گردد, متد init فراخوانی می‌گردد. این متد تنها یک‌ بار و در ابتدای ایجاد object فراخوانی ‌می‌گردد. در مرحله بعد متد service فراخوانی می‌گردد. به ازای هر درخواست این متد مجددا فراخوانی می‌شود و مشخص کننده این است که کدام یک از متد های doPost و یا doGet باید فراخوانی شوند. در حقیقت مشخص کننده متد HTTP درخواست می‌باشد. برای مثال کد زیر را در نظر بگیرید :

public class MyServlet extends HttpServlet {
    @Override
    public void init() throws ServletException {
        super.init();
        System.out.println("init Called");
    }

    @Override
    public void service(ServletRequest req, ServletResponse res) throws ServletException, IOException {
        super.service(req, res);
        System.out.println("service called");
    }

    protected void doPost(HttpServletRequest request, HttpServletResponse response) throws ServletException, IOException {
    ..... some code .... 

    }

    protected void doGet(HttpServletRequest request, HttpServletResponse response) throws ServletException, IOException {
    ..... some code .... 

    }

وقتی کد فوق را اجرا کنید ابتدا پیام init called و سپس پیام service Called  را در Log دریافت خواهید کرد. اگر صفحه  را refresh کنید و یا با مرورگر دیگری URL مربوط به Servlet را باز کنید, باز هم پیام Service called در خروجی نمایش داده می‌شود. زیرا با اولین درخواست object در Tomcat Container ایجاد می‌گردد و سپس با هربار درخواست متد Service مشخص می‌کند که کدام متد برای پاسخگویی به این درخواست باید فراخوانی شود.

کلاس MyServlet از کلاس HttpServlet ارث بری کرده است که خود این کلاس از GenericServlet ارث بری کرده است. در کلاس GenericServlet متد init, Service وجود دارد  با استفاده از ServletConfig فراخوانی می‌گردد :

    public void init(ServletConfig config) throws ServletException {
        this.config = config;
        this.init();
    }

    public void init() throws ServletException {
    }

و پیاده سازی Service در کلاس HttpServlet می‌باشد :

    public void service(ServletRequest req, ServletResponse res) throws ServletException, IOException {
        HttpServletRequest request;
        HttpServletResponse response;
        try {
            request = (HttpServletRequest)req;
            response = (HttpServletResponse)res;
        } catch (ClassCastException var6) {
            throw new ServletException("non-HTTP request or response");
        }

        this.service(request, response);
    }

مشاهده می‌کنید که دو کلاس HttpServletRequest و HttpServletResponse در این متد ساخته می‌شوند. همانطور که گفته شد به ازای هر درخواست متد Service فراخوانی می‌شود و واضح است که به ازای هر درخواست نیز نیاز است تا یک Request و Response منحصر به آن ایجاد گردد و مشخص می‌کند که بر اساس کدام متد HTTP این درخواست ارسال شده است. برای مثال متد doPost در HttpServlet به این صورت مشخص شده است :

    protected void doPost(HttpServletRequest req, HttpServletResponse resp) throws ServletException, IOException {
        String protocol = req.getProtocol();
        String msg = lStrings.getString("http.method_post_not_supported");
        if(protocol.endsWith("1.1")) {
            resp.sendError(405, msg);
        } else {
            resp.sendError(400, msg);
        }

    }

و در نهایت در کلاس MyServlet کد مورد نظر برای هر متد را قرار می‌دهیم.

با یک مثال شیوه کار init را توضیح خواهیم داد :

@WebServlet(name = "Servlet", urlPatterns = {"/simpleServlet"}, initParams = {@WebInitParam(name = "user", value = "vhdrjb")})
public class Servlet extends HttpServlet {
    @Override
    public void init() throws ServletException {
        super.init();
        System.out.println("init");
    }
    @Override
    public void service(ServletRequest req, ServletResponse res) throws ServletException, IOException {
        super.service(req, res);
        System.out.println("service");
    }
    protected void doGet(HttpServletRequest request, HttpServletResponse response) throws ServletException, IOException {
      .., some code .... 
        System.out.println(this.getServletConfig().getInitParameter("user"));

    }

در خروجی ابتدا init سپس vhdrjb و در آخر Service در خروجی نمایش داده می‌شود. ابتدا کلاس ServletConfig به init ارسال می‌گردد. سپس متد Service فراخوانی می‌شود و با استفاده از super.Service متد بالایی خود را فراخوانی می‌کند. در متد اصلی Service که در کلاس HttpServlet قرار دارد مشخص می‌شود که متد doGet باید فراخوانی شود. پس از فراخوانی doGet دستور

        System.out.println("service");

انجام می‌شود.

توجه داشته باشید که یکی از وظایف متد Service در HttpServlet مشخص کردن متد درخواست ارسال شده می‌باشد.  در صورتی که در Servlet پیاده سازی شده ما این متد وجود نداشته باشد خطای

 HTTP method *** is not supported by this URL

را نمایش خواهد داد. برای مثال درخواست از طریق متد Get ارسال شده است و Servlet ما فاقد متد doGet می‌باشد در نتیجه چنین خطایی در خروجی به ما می‌دهد :

 HTTP method GET is not supported by this URL

سری آموزش های Servlet در اینجا به پایان می‌رسد اما سری مقالات آموزش Java Enterprise همچنان ادامه دارد. در مقاله بعدی مبحث JSP ها را آغاز می‌کنیم.

با ما همراه باشید.