در لینوکس دستورات مختلفی برای بررسی مشخصات سخت افزار سیستم وجود دارد. برخی از این دستورات اطلاعات جامع و کاملی در مورد تمام سخت افزار های متصل به سیستم را در اختیار ما قرار می‌دهند و  برخی دیگر فقط به یک بخش اختصاص داشته و برای مثال اطلاعات CPU را نمایش می‌دهد. در این مقاله دستورات رایج و پر کاربردی را با هم بررسی می‌کنیم که با استفاده از آن‌ها می‌توان اطاعات و مشخصات اجزاهای مختلف سخت افزاری بر روی یک سیستم را بدست آورد.

lscpu

شما با استفاده از این دستور می‌توانید مشخصات CPU خود را بدست آورید.

[moein@linux:~]$ lscpu
Architecture:          x86_64
CPU op-mode(s):        32-bit, 64-bit
Byte Order:            Little Endian
CPU(s):                4
On-line CPU(s) list:   0-3
Thread(s) per core:    2
Core(s) per socket:    2
Vendor ID:             GenuineIntel
CPU family:            6
Model name:            Intel(R) Core(TM) i5-3210M CPU @ 2.50GHz
Virtualization:        VT-x
...
...

lspci

یکی دیگر از ابزارهای موجود lspci نام دارد که با استفاده از آن می‌توان لیست تمام باس‌های PCI و اجزای متصل به آن‌ها را بدست آورد (مانند کارت شبکه، SATA controller، کارت گرافیک، پورت USB، آداپتور VGA و …).

[moein@linux:~]$ lspci
00:00.0 Host bridge: Intel Corporation 3rd Gen Core processor DRAM Controller (rev 09)
00:01.0 PCI bridge: Intel Corporation Xeon E3-1200 v2/3rd Gen Core processor PCI Express Root Port (rev 09)
00:02.0 VGA compatible controller: Intel Corporation 3rd Gen Core processor Graphics Controller (rev 09)
00:14.0 USB controller: Intel Corporation 7 Series/C210 Series Chipset Family USB xHCI Host Controller (rev 04))
00:1b.0 Audio device: Intel Corporation 7 Series/C216 Chipset Family High Definition Audio Controller (rev 04)
00:1c.0 PCI bridge: Intel Corporation 7 Series/C216 Chipset Family PCI Express Root Port 1 (rev c4)
00:1d.0 USB controller: Intel Corporation 7 Series/C216 Chipset Family USB Enhanced Host Controller #1 (rev 04)
00:1f.2 SATA controller: Intel Corporation 7 Series Chipset Family 6-port SATA Controller [AHCI mode] (rev 04)
00:1f.3 SMBus: Intel Corporation 7 Series/C216 Chipset Family SMBus Controller (rev 04)
01:00.0 VGA compatible controller: NVIDIA Corporation GF119M [GeForce 610M] (rev ff)
03:00.0 Network controller: Intel Corporation Centrino Wireless-N 2230 (rev c4)
...
...

می‌توانیم اطلاعات کامل تر هر کدام از این اجزا را با استفاده از پارامتر -v نیز بدست آوریم. در مثال زیر با استفاده از این پارامتر و دستور grep اطلاعات کامل آداپتور VGA را بدست می‌آوریم.

[moein@linux:~]$ lspci -v | grep "VGA" -A 12
00:02.0 VGA compatible controller: Intel Corporation 3rd Gen Core processor Graphics Controller (rev 09) (prog-if 00 [VGA controller])
	Subsystem: ASUSTeK Computer Inc. Device 1457
	Flags: bus master, fast devsel, latency 0, IRQ 32
	Memory at f7400000 (64-bit, non-prefetchable) [size=4M]
	Memory at d0000000 (64-bit, prefetchable) [size=256M]
	I/O ports at f000 [size=64]
	Expansion ROM at <unassigned> [disabled]
	Capabilities: <access denied>
	Kernel driver in use: i915
	Kernel modules: i915
...
...

lshw

این ابزار اطلاعات کاملی در مورد سخت افزار‌های سیستم همراه با جزییات آن‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد. با اجرای دستور lshw اطلاعات زیادی در اختیار ما قرار می‌گیرد. ما می‌توانیم با بکار گیری پارامتر -short خروجی این دستور را به صورت خلاصه و در قالب مشخصی مشاهده نماییم (برای اجرای این دستور نیاز به سطح دسترسی root است که باید در ابتدای آن sudo بنویسیم).

[moein@linux:~]$ sudo lshw -short
[sudo] password for moein:
H/W path         Device    Class          Description
=====================================================
                           system         K55VD (ASUS-NotebookSKU)
/0                         bus            K55VD
/0/0                       memory         64KiB BIOS
/0/8                       memory         512KiB L2 cache
/0/9                       memory         128KiB L1 cache
/0/a                       memory         3MiB L3 cache
/0/b                       memory         6GiB System Memory
/0/b/0                     memory         4GiB SODIMM DDR3 Synchronous 1333 MHz (0.8 ns)
/0/b/2                     memory         2GiB SODIMM DDR3 Synchronous 1333 MHz (0.8 ns)
/0/c                       processor      Intel(R) Core(TM) i5-3210M CPU @ 2.50GHz
/0/100                     bridge         3rd Gen Core processor DRAM Controller
...
...

lsscsi

با استفاده از این دستور می‌توان مشخصات هارد دیسک و درایو نوری موجود بر روی سیستم را مشاهده نمود.

[moein@linux:~]$ lsscsi
[0:0:0:0]    disk    ATA      ADATA SP600      6.6E  /dev/sda 
[2:0:0:0]    cd/dvd  PIONEER  DVD-RW DVRTD11RS 1.05  /dev/sr0

lsusb

این دستور مشخصات USB controller ها و جزییات مربوط به دستگاه‌های متصل به آن‌ها را نمایش می‌دهد. این دستور به صورت پیش فرض اطلاعات مختصری در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

[moein@linux:~]$ lsusb
Bus 002 Device 002: ID 8087:0024 Intel Corp. Integrated Rate Matching Hub
Bus 002 Device 001: ID 1d6b:0002 Linux Foundation 2.0 root hub
Bus 001 Device 004: ID 04f2:b354 Chicony Electronics Co., Ltd UVC 1.00 device HD UVC WebCam
Bus 001 Device 003: ID 8087:07da Intel Corp.
...
...

با استفاده از پارامتر -v می‌توان خروجی کامل تری مشاهده نمود.

inxi

این ابزار اطلاعات جامع و کاملی را از منابع مختلف موجود در سیستم جمع آوری کرده و این مشخصات را به صورت ساده و شکیل نمایش می‌دهد. به صورتی که کاربران غیر حرفه‌ای نیز به راحتی می‌توانند آن‌را بخوانند. این ابزار به صورت پیش فرض در اکثر توزیع‌های لینوکس نصب نمی‌باشد. پس در ابتدا باید آن را نصب کنیم.

# Debian/Ubuntu
sudo apt install inxi

# Redhat/CentOs/Fedora
sudo yum install inxi

# Arch/Manjaro
sudo pacman -S inxi

پس از نصب، با اجرای آن اطلاعات مختصری از سیستم نمایش داده می‌شود.

[moein@linux:~]$ inxi
CPU~Dual core Intel Core i5-3210M (-HT-MCP-) speed/max~1283/3100 MHz Kernel~4.4.33-1-MANJARO x86_64 Up~2:19 Mem~2489.9/5858.7MB
HDD~256.1GB(26.1% used) Procs~200 Client~Shell inxi~2.3.4

شما همچنین می‌توانید با بکار گیری پارامترهای -Fx ، اطلاعات کاملی از سیستم خود بدست آورید.

dmidecode

نحوه‌ی کار این دستور با سایر دستورات کمی متفاوت است. این ابزار اطلاعات سخت افزار را از جدول DMI (جدول SMBIOS) در سیستم خوانده و آن‌ها در یک قالب ساده و خوانا به کاربر نمایش می‌دهد. (این جدول شامل مشخصات قطعات سخت افزاری سیستم و همچنین شماره سریال و نسخه‌ی BIOS می‌باشد).

با اجرای این دستور مشخصات کاملی از سیستم در اختیار شما قرار می‌گیرد. به منظور فیلتر کردن بخش خاصی از این خروجی باید از پارامتر -t استفاده کرده و تعیین نماییم که به اطلاعات کدام قطعه سخت افزاری نیازمندیم. (برای اجرای این دستور نیاز به سطح دسترسی root است که باید در ابتدای آن sudo بنویسیم).

[moein@linux:~]$ sudo dmidecode -t processor
[sudo] password for moein:
# dmidecode 3.0
Getting SMBIOS data from sysfs.
SMBIOS 2.7 present.

Handle 0x000C, DMI type 4, 42 bytes
Processor Information
	Socket Designation: SOCKET 0
	Type: Central Processor
	Family: Core i5
	Manufacturer: Intel(R) Corporation
...
...

شما می‌توانید بجای واژه‌ی processor، از واژه‌ی memory استفاده نمایید. (با اجرای دستور dmidecode -t تمام آپشن‌های آن نمایش داده می‌شود).

هر یک از این دستورات از روش‌های مختلفی برای استخراج اطلاعات قطعات سخت افزاری استفاده می‌کنند. تمام این ابزار‌ها در اکثر توزیع‌های لینوکس به صورت پیش فرض نصب هستند و یا می‌توانید آن‌ها را از مخازن رسمی توزیع خود دانلود و نصب نمایید.