نظریه بازیها (مقدمه)
بازیهای کامپیوتری (یا کلا بازی کردن) یکی از لذت بخشترین کار هایی هست که در طول روز میشه انجام داد. یجورایی نسل من و شما بیشترِ زمانهامون رو پای بازیهای کامپیوتری سپری کرده و هر کسی با سلایق و فکرهای مختلف بازیهای مختلفی رو بازی میکنه.
اما چیزی که توی همشون مشترک هستش اینه که هر شخصی توی هر بازی سعی میکنه با سبک و استراتژی خاص خودش بهترین بازی رو انجام بده تا پیروز بشه، یا نسبت به نوع بازی تلاش میکنه (مثلا) بیشترین امتیاز رو به بدست بیاره ولی چیزی که در علوم کامپیوتر به عنوان نظریه بازیها وجود داره خیلی فراتر از چیزی هست تا اینجا را راجبش صحبت کردیم
میریم تا پرونده یکی از گسترده ترین شاخههای ریاضیات کاربردی و علوم کامپیوتر رو که در خیلی از علوم دیگه کاربرد داره باهم بازش کنیم..
در صفر تا قهرمان با ما همراه باشید 🙂
اولین مسألهای که خیلی مهمه این هست که نظریه بازیها خیلی اوقات با بازی سازی یا دیگر موضوعات اشتباه گرفته میشه، در حالی که “نظریه بازی” یا “Game Theory” متفاوت از مسائلی مثل بازیهای کامپیوتری که بازی میکنم هستش، نظریه بازیها درواقع رقابت بین چند عامل برای بدست آوردن بیشترین عایدی یا سود هست، که حالا این میتونه برابر با ضرر بقیه رقیبها باشه و یا نباشه. نظریه بازیها یه شاخه الگوریتمیک و استراتژیک هست که در اقتصاد، زیست شناسی، علوم سیاسی، علوم کامپیوتر و.. کاربرد داره.
نظریه بازیها کمک میکنه تا در مسائل مختلف که یک تعداد عامل (Agent) با شرایط مختلف برای تصمیم گیری، بهترین تصمیم برای یک عامل گرفته بشه تا عاملِ تصمیم گیرنده بتونه کمترین ضرر (یا بیشترین سود) رو با توجه به تصمیمهای بقیه عاملها بگیره.
در عکس پایین یک مثال ساده از نظریه بازی آورده شده، در این مثال دو زندانی(Players) متهم به سرقت یک ماشین توسط پلیس دستگیر شدهاند هر کدوم به صورت جداگانه توسط پلیس بازجویی میشوند:
همانطور که میبینید هر زندانی دو انتخاب داره اینکه اعتراف بکنه و یا نکنه!
زندانی ها میدونند که اگر هیچ کدوم اعتراف نکنند فقط دو سال زندانی میشند(عایدی هر کدام دو سال زندانی است) و این رو هم میدونند که اگر اعتراف کنند اما شریکشون اعتراف نکنه آزاد میشند و شریکشون ده سال زندانی میشه و در آخر هم اگر جفتشون اعتراف کنند به سه سال زندان محکوم میشوند.
میبینید که هر زندانی تصمیم خودش و هرچی که باشه با توجه به تصمیم شریکش نتیجه نهایی معلوم میشه! این رو هم بدونید که مکانیزم این مسأله طوری طراحی شده که زندانیها ترقیب به اعتراف بشند و حقیقت رو بازگو کنند (در مطالب بعدی راجب مکانیزم طرح نظریه بازیها صحبت خواهیم کرد). اگر شما جای یکی از زندانی ها بودید با فرض این که نمیدونید شریکتون چه انتخابی میکنه، چه تصمیمی میگرفتید؟ در موردش فکر کنید..
نظریه بازیها به صورت مستقیم در اقتصاد (مثل رقابت بین شرکت های بزرگ بر سر فروش محصولات بیشتر و سود بیشتر)، روابط دیپلماتیک و یا سیاسی بین کشورها، در بازی شطرنج، قمار و .. کاربرد داره و مسأله دیگه که این شاخه رو بیشتر علوم کامپیوتری میکنه تصمیم گیری در مسائلی با دادههای زیاد هست، همانطوری که میدونید دادههای زیاد با خودش پیچیدگی (Complexity) میاره که ملزم ارائه الگوریتمهای بهینه برای کاهش پیچیدگی هستش.
در مطالب بعدی راجب مسائل مختلف نظریه بازیها، تعادل نش (Nash equilibrium)، بازی مجموع صفر(zero-sum games) صحبت میکنیم.
پیروز و موفق باشید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
برنده همیشگی بازی دوز باشید!
ساز و کار بازیها
4 Comments
Join the discussion and tell us your opinion.
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
سلام من باید درمورد نظریه بازی از جنتا مقاله معتبر خلاصه ای بنویسم اگه میشه بهم کمک کنین ممنون میشم
واقعا جالبه
یک مقدار درمورد کاربردش تو زمینه کاری تو ایران هم میشه توضیح بدین؟
و اینکه یجورایی تو شاخه مدیریتی هم وارد میشه حس میکنم درسته؟
چون یجور تعیین استراتژی میشه
انشالا در مطالب بعدی بیشتر راجب کاربردش در دنیای واقعی صحبت میکنیم.
بله نظریه بازی در مدریت هم وجود داره که ما مواردی رو عنوان خواهیم کرد، اما تمرکز اصلیمون در حوزه علوم کامپیوترِ این شاخه هستش.
خیلی جالب بود .