جاوا یک زبان بسیار قدرتمند است که می‌توانیم با استفاده از آن در Platform های گوناگون, نرم افزار تولید کنیم. در این مقاله نیز قصد داریم تا با JavaFx و کاربرد آن آشنا شویم.

JavaFx یک مجموعه ای است که package هایی گرافیکی و چند رسانه ای‌ را شامل می‌شود. با استفاده از این package ها می‌توانیم نرم افزار هایی باƒ ظاهر بسیار زیبا طراحی کنیم.

معمولا برنامه نویسان جاوا, برنامه های خود را در قالب اندروید و یا Java Enterprise می‌نویسند. این برنامه نویسان برای پیاده سازی Desktop Application ها از زبان هایی استفاده می‌کنند که امکان طراحی ظاهر را به صورت Visual فراهم کند. طبیعتا ظاهر Desktop Application ها یک بخشی بسیار پر اهمیت و زمانبر از پیاده سازی نرم افزار است. اگر برنامه نویس بخواد اجزا ظاهر را با استفاده از کد ها طراحی کند, یک حجم زیادی از کد را باید بنویسد. همچنین برای مشاهده تغییرات اعمالی بر ظاهر برنامه, هربار باید برنامه را اجرا کند. این عمل بسیار آزار دهنده است و همین امر محبوبیت جاوا را برای پیاده سازی Desktop Application کاهش داده است.

چالش های ذکر شده,  باعث می‌شد تا برنامه نویسان, گزینه هایی غیر از زبان جاوا را برای توسعه Desktop Application ها انتخاب کنند. اما با استفاده از JavaFx Scene Builder این چالش مرتفع شده است. با استفاده از این نرم افزار می‌توانیم ظاهر برنامه را به صورت Visual طراحی کنیم. می‌توانید این نرم افزار را از اینجا دریافت نمایید.

ابتدا به تعاریف مرتبط با JavaFx می‌پردازیم و سپس طی یک پروژه ساده, کارکرد آن را بررسی می‌کنیم. اولین مفهومی که باید به آن اشاره کنیم FXML file است. FXML یک زبان بر پایه XML است که ظاهر برنامه را در آن تعریف می‌کنیم. این زبان فارغ از logic برنامه است. همین ویژگی باعث جذابیت این زبان شده است زیرا برنامه نویسانی که با زبان جاوا آشنا نیستند نیز می‌‌توانند ظاهر برنامه را ایجاد کنند. این ویژگی از سوی طراحان صفحات وب بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. نرم افزار JavaFx Scene Builder با استفاده از محیط Visual این فایل را ایجاد می‌کند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که FXML قسمت اصلی و مهم JavaFx است و چالش اصلی ما در ایجاد Desktop Application توسط این زبان حل شده است.

در طراحی برنامه ها با JavaFx, می‌توانیم از کد های CSS نیز استفاده کنیم. graphic library هایی در این زبان برای طراحی دو بعدی و سه بعدی وجود دارد که مشابه توابع موجود در JQuery, CSS و Flash است. همچنین با استفاده از Gluon Mobile می‌توانیم برنامه های اندروید و ios را با استفاده از JavaFx ایجاد کنیم. در نسخه های قدیمی JavaFx, از فرمت UTF8 پشتیبانی نمی‌شد و ایجاد برنامه های فارسی زبان با استفاده از JavaFx بسیار دشوار بود. اما امروزه این مشکل برطرف شده است و JavaFx از UTF8 پشتیبانی می‌کند.

اکنون در محیط Intellij, یک پروژه جدید ایجاد می‌کنیم.

در این پروژه سه فایل وجود دارد :

• کلاس Controller : این کلاس برای مدیریت اعضا تشکیل دهنده ظاهر برنامه است. همانطور که از نام این کلاس مشخص است, اگر بخواهیم وظیفه خاصی را برای Event هایی مانند کلیک اختصاص دهیم, باید در این کلاس تعریف کنیم.
• Main : اجرا کننده اصلی برنامه است.
• sample.fxml : همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد, ظاهر برنامه در این فایل مشخص می‌شود.

سپس maven را به پروژه اضافه می‌کنیم. همانطور که اشاره شد, می‌خواهیم Desktop application با استفاده از JavaFx ایجاد کنیم. وقتی برنامه های بزرگی ایجاد می‌کنیم, واضح است که به توابع و Framework هایی نیز احتیاج پیدا می‌کنیم. برای تسهیل در امر افزودن این توابع و Framework ها, از Maven استفاده می‌کنیم. در این مقاله می‌خواهیم از Hibernate برای اتصال به پایگاه داده استفاده کنیم.

وقتی maven را به پروژه اضافه می‌کنیم, یک Resource Directory برای ما ایجاد می‌شود. در طی ایجاد برنامه, فایل های fxml را در این resource directory قرار می‌دهیم. سپس فایل تنظیم hibernate را نیز در resource تنظیم می‌کنیم. بنابراین فایل pom.xml به این صورت خواهد بود:

    <groupId>zerotohero.java.sampleJavaFx</groupId>
    <artifactId>SampleJavaFx</artifactId>
    <version>1.0-SNAPSHOT</version>
<dependencies>
    <dependency>
        <groupId>org.hibernate</groupId>
        <artifactId>hibernate-core</artifactId>
        <version>5.2.10.Final</version>
    </dependency>
    <dependency>
        <groupId>mysql</groupId>
        <artifactId>mysql-connector-java</artifactId>
        <version>5.1.38</version>
    </dependency>
</dependencies>

اکنون فایل sample.fxml را در JavaFx Scene Builder اجرا می‌کنیم و ظاهر یک Login Form را به دلخواه تعیین می‌کنیم:

سپس باید برای هریک از اجزا طراحی شده, یک Id اختصاص دهیم. برای اینکار باید مقدار fx:id را تعیین کنیم:

            <TextField fx:id="username" layoutX="88.0" layoutY="87.0" prefHeight="34.0" prefWidth="171.0" promptText="Username" styleClass="username" />

و این id را در کلاس Controller نیز اضافه می‌کنیم:

public class Controller {
    public TextField username;
}

چون ما در این پروژه از maven استفاده می‌کنیم, باید آدرس فایل fxml را به این صورت مشخص کنیم:

Parent root = FXMLLoader.load(getClass().getClassLoader().getResource("sample.fxml"));

برای تعریف متد های خاص برای اجزا ظاهری, باید ابتدا آن متد را در fxml تعیین و سپس با همان نام در کلاس Controller پیاده سازی کنیم:

            <Button fx:id="login" layoutX="90.0" layoutY="227.0" mnemonicParsing="false" onAction="#loginClick" prefHeight="34.0" prefWidth="171.0" text="Login" />

برای مثال ما در کد فوق برای login button یک متد با نام loginClick برای تعیین فرآیند کلیک شدن تعریف کردیم و به این صورت در کلاس Controller پیاده سازی می‌کنیم:

public class Controller {
    public TextField username;
    public TextField password;
    public CheckBox remember;
    public Button login;
    public Label forgot;

    public void loginClick(ActionEvent actionEvent) {
        if (HibernateHandler.getHibernateHandler().isValid(username.getText(), password.getText())) {
            System.out.println("Success");
        } else {
            System.out.println("failed");
        }
    }
}

در این مقاله سعی بر این شد تا به توضیح مختصری پیرامون JavaFx و کارکرد آن بپردازیم. همانطور که در راستای مقاله مشاهده کردید, Desktop Application ها را می‌توانیم با استفاده از زبان جاوا به راحتی پیاده سازی  و از تمام ابزار ها و framework های تعریف شده استفاده کنیم. اگر با زبان برنامه نویسی جاوا آشنا هستید, برای ایجاد Desktop Application ها دیگر به زبان هایی مانند #C و یا پایتون نیاز ندارید و با استفاده از JavaFx و دانش جاوایی خود, می‌توانید برنامه دلخواه خود را پیاده سازی کنید.

با ما همراه باشید.