مسلما تا کنون اسمی از ارتباط تلفنی از طریق بستر IP یا ویپ (VOIP) شنیده اید.در این مقاله سعی داریم در مورد این تکنولوژی کارآمد و مهم صحبت کنیم و از علل استفاده از آن و مزایا و معایب آن حرف بزنیم.

ویپ(VOIP) چیست؟

ویپ VOIP مخفف عبارت (Voice Over Internet Protocol)  است یا همان تلفنی اینترنتی یا IP تلفنی که در واقع امکان برقراری مکالمات تلفنی را بر روی بستر IP  یا اینترنت می دهد و در مقایسه با تلفن‌های سنتی مبتنی بر خطوط سیمی، از فناوری دیجیتال استفاده می‌کند.

تا ۳۰ سال پیش که بحثی از اینترنت به میان نیامده بود مردم برای برقراری ارتباط با یکدیگر از بستر عمومی تلفن یا PSTN استفاده میکردند که برای برقراری ارتباط با افرادی که در فاصله ای دور از آنها قرار دارند بطور مثال شخصی در ایران باشد و فردی دیگر در ایتالیا هزینه برقراری این ارتباط تلفنی بسیار زیاد بود.امروزه با فراگیر شدن اینترنت و گسترش کسب وکار های اینترنتی و استفاده اکثریت مردم از اینترنت و همینطور کارآمد بودن و صرفه اقتصادی داشتن استفاده از آن کم کم داریم به سمت ورود به دنیای جدیدی از ارتباط می شویم که خدماتی بهتر و متمایز تر به ما می دهند که در ادامه این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

ویپ (VOIP) چگونه کار میکند؟

میدانیم امروزه داریم از بستر های تلفن های سنتی سیمی یا PSTN  استفاده میکنیم که در آن انتقال صدا بصورت آنالوگ می باشد و از طرفی هم میدانیم صدای انسان سیگنال آنالوگ تولید میکند اما بستر جدیدی که میخواهیم صدا را روی آن منتقل کنیم دیجیتال است پس می توان نتیجه گرفت در ابتدا می بایست این صدا را که سیگنال آنالوگ تولید میکند را دریافت کرده و آن را به سیگنال دیجیتال تبدیل کنیم که به آن مبدل (ADC) گویندو سپس آنرا روی بستر IP  ارسال کرده و دوباره در مقصد این سیگنالان را با استفاده از مبدل ,سیگنال دیجیتال را به سیگنال آنالوگ تبدیل کنیم تا فرد مقابل صدا را بشنود.در شکل زیر روند کلی چگونگی کار از زمان دریافت صدا از کاربر تا انتقال آن به فردی که در مقصد قرار دارد نشان داده شده است.

در ابتدا صدای دریافتی که آنالوگ است کد می شود به سیگنال دیجیتال و فشرده سازی میشود و سپس روی بستر شبکه ارسال می شود.

در مقصد هم از حالت فشرده شدن در آمده و سپس آن را دیکد میکنیم به سیگنال آنالوگ در نتیجه صدا بصورت آنالوگ به کاربر نهایی می رسد.

مزایای استفاده از VOIP نسبت به PSTN

زمانی که ما از بستر های PSTN یا همان تلفن های امروزی خودمان استفاده می کنیم در واقع داریم به اندازه زمانی که داریم با تلفن صحبت میکنیم هزینه ای را به مدیریت بستر PSTN پرداخت میکنیم که هرچقدر بیشتر صحبت کنیم این هزینه بیشتر میشود و از طرفی در زمانی که از این بستر استفاده میکنیم فقط می توانیم با یک نفر برقراری ارتباط داشته باشیم. اما در فناوری VOIP میتوانیم علاوه بر اینکه هزینه پایین تری نسبت به برقراری ارتباط از طریق بستر PSTN داشته باشیم می توانیم همزمان با چندین نفر(مستقل از هزینه های مربوطه) در صورتی که آنها هم دسترسی به اینترنت داشته باشند را داشته باشیم و همزمان با آنان انتقال داده (تصاویر و تصاویر ویدیویی) داشته باشیم.

از نقطه نظرهای متفاوتی می‌توان به بررسی مزایای این تکنولوژی پرداخت که بالطبع کاهش هزینه‌های جاری، از جمله جذاب‌ترین ویژگی‌های این تکنولوژی است که برخی از دلایل این امر عبارتند از:

۱-عدم نیاز به سیم کشی جدا

بدلیل استفاده از بستر شبکه برای برقراری ارتباط موجب کاهش کابل کشی مجزا می شود و در صورت جابجایی شخص نیازی به کابل کشی مجدد نمی باشد.

۲-کنفرانس ها صوتی و تصویری

سازمان‌هایی که برای انجام امور خود از برقراری کنفرانس‌ها در بستر VoIP استفاده می‌نمایند از هزینه‌های برقراری ارتباطات تلفنی با توجه به مسافت‌های کاربران (حتی در ابعاد بین المللی) جلوگیری می‌کنند.

۳- قابلیت توسعه آسان

گسترش و افزودن کابر در این فناوری بسیار آسان می باشد.

و…

امکانات ویپ(VOIP)

۱-ضبط مکالمات

۲-دادن شماره تلفن های داخلی به تعداد بالا

۳-امکان دریافت پیام صوتی

۴-تلفن های نرم افزاری

۵-گزارش گیری

۶-صف انتظار

۷-FAX To Email

دلایل عدم استفاده VOIP تاکنون

در این قسمت لازم است به بیان برخی از مسائل حاصل از ائتلاف بین معماری VOIP و اینترنت اشاره کنیم.

انتقال داده صوتی باید بدون درنگ و بدون توقف صورت بپذیرد تا شخص دریافت کننده صدا در مقصد عبارات را بصورت تیکه تیکه یا پس و پیش و یا سکوت را نشنود که البته هرچند میدانیم ارسال بسته های صوتی در بستر اینترنت دارای الویت هستند اما پهنای باند اینترنت ما همیشه و آن هم یا توجه به تعداد Router های بین مبدا و مقصد ۱۰۰ درصد تضمین شده نیستند که میتواند باعث بروز افزایش زمان (RTT(Round Trip Time بشود. بنابراین با تغییرات لازم و بکارگیری فناوری های دیگر می توان زمینه استفاده موثر از VOIP را فراهم کرد.

چالش امنیتی VOIP

می دانیم فناوری VOIP هنوز جوان است و بحث های مختلفی در خصوص ظرفیت ریسک پذیری در آن وجود دارد. مهاجمان ممکناست قادر به انجام فعالیت هایی نظیر قطع مکالمه یا استراق سمع و برنامه ریزی و هدایت حملات مبتنی بر مهندسی اجتماعی یا بررسی Caller Id و نهایتا از کار انداختن سرویس فوق باشند.