نکاتی که باید پیش از دانلود نمودار ER بدانید
نمودار ER مخفف Entity Relationship، یک نمودار ارتباط موجودیت است که موجودیت های مورد نیاز یک سیستم اطلاعاتی را به همراه ویژگیها و ارتباط بین آنها را به صورت گرافیکی نمایش میدهد؛ لازم است پیش از دانلود نمودار ER اطلاعات کافی را داشته باشید.
به طور کلی هر سامانه نرم افزاری دارای دو بخش اصلی است، بخش اطلاعاتی و بخش عملیاتی. پایگاه داده بخش اطلاعاتی یک سامانه نرم افزاری را تشکیل میدهد. بر این اساس میتوان گفت که طراحی پایگاه داده بخش مهمی از طراحی یک سامانه نرم افزاری محسوب میشود.
پایگاه داده چیست؟ مجموعه ای از دادههای سازماندهی شده است که به صورت ذخیره سازی فیزیکی اطلاعات آن در دیسک ذخیره میشود. برای ایجاد یک سیستم نرم افزاری حتما باید با پایگاه داده یا Database آشنایی داشته باشید.
مراحل اصلی طراحی پایگاه داده
به طور کلی میتوان برای طراحی پایگاه داده چهار مرحله اصلی را به صورت زیر تعریف کرد:
- در مرحله نخست لازم است بر اساس مستندات تحلیل و شناسایی نیازمندیها که توسط مهندس نرم افزار تهیه شده است، نیازهای دادهای کاربر تعیین شود. خروجی این مرحله شرح دقیق و کامل نیازمندی های دادهای بر اساس تحلیلگر سیستم و طراح پایگاه داده است. روش های مختلفی برای مستند سازی این مرحله ارائه شده است که ساده ترین آنها بیان این نیازمندی ها به صورت سناریوهای متنی است.
- مرحله دوم طراحی پایگاه داده، مرحله طراحی مفهومی است. در این مرحله طراح پایگاه داده با انتخاب یک روش برای مدل سازی دادهها، نیازمندی های شناسایی شده در مرحله قبل را مدل سازی می کند. روش مدل سازی نمودار ER یکی از شناخته شده تربن روش ها برای بیان طراحی مفهومی پایگاه داده است. نموار ER از مجموعه موجودیت ها و روابط بین آنها تشکیل شده است که هر موجودیت دارای چندین خصیصه است. در ادامه نمودار ER را بیشتر برسی خواهیم کرد.
- در این بخش، که بخش دیگری از طراحی مفهومی است، کوئریهای مورد نیاز کاربران برای کار با پایگاه داده تعیین و توصیف می شوند. در این گام طراحی پایگاه داده اطمینان حاصل میشود که ساختار طراحی شده قادر به پاسخگویی به انواع کوئریهای مورد نظر کاربران است.
- مرحله چهارم طراحی پایگاه داده طراحی منطقی نامیده می شود. در این مرحله ساختار کلی و انتزاعی طراحی شده در مرحله قبل به مؤلفههای یکی از مدلهای پایگاه داده تعبیر میشود. در واقع در این مرحله مدل پایگاه داده مورد نظر طراح، مشخص میشود و طراحی پایگاه داده بر اساس جزئیات مدل انتخاب شده تکمیل میشود.
نموار ER در طراحی مفهومی پایگاه داده
چنان که قبل تر گفته شد این روش یکی از شناخته شده ترین روشها برای مدل سازی مفهومی دادهها در سامانههای اطلاعاتی است. روش ER شامل دو گام اصلی میشود؛ نخست شناسایی موجودیتها و خصیصههای آنها و دوم درک روابط بین موجودیتها و محدودیتهای مربوطه است. در ادامه جزئیات کامل از این دو گام و مثالهای دانلود نمودار ER را بررسی میکنیم.
شناخت موجودیتها و خصیصهها قبل از دانلود نمودار ER
موجودیت چیست؟ در حالت کلی میتوان گفت هر آنچه که در دنیای واقعی وجود دارد یک موجودیت است. موجودیت در حوزه مباحث پایگاه داده دارای یک تعریف خاص است. طبق این تعریف هر آنچه که سامانه اطلاعاتی موظف است اطلاعاتی در مورد آن ثبت کند، یک موجودیت تلقی میشود.
به عنوان مثال کتاب، دانشکده، کارمند، کالا و خودرو موجودیت هستند اما گاهی تشخیص موجودیت مشکل میشود؛ مثل موجودیت وام، ثبت نام، رزرو کتاب، خرید کالا. در طراحی نمودار ER موجودیت را با مستطیل نمایش میدهند.
دریک دسته بندی کلی می توان موجودیتها را به دو گروه اصلی، موجودیت معمولی و موجودیتهای وابسته یا ضعیف دسته بندی کرد. موجودیت معمولی موجودیتی است که وجود و حضورش وابسته به وجود و حضور هیچ موجودیت دیگری نیست.
به عبارت دیگر موجودیتی است که استقلال وجودی دارد. اما موجودیت ضعیف موجودیتی است که وجود و حضورش وابسته به حضور موجودیتهای دیگر است و استقلال وجودی ندارد.
هر موجودیت دارای نمونههای متعددی است که به آنها نمونه موجودیت میگویند. به عنوان مثال مشتری بانک، موجودیت به حساب میآید و هر فردی که اطلاعاتش ثبت شده باشد، به عنوان نمونه موجودیت مشتری شناخته میشود. هر موجودیت دارای چندین خصیصه است.
خصیصههای یک موجودیت مشخص میکند که چه اطلاعاتی از موجودیتها باید در پایگاه داده ذخیره شود. خصیصهها میتوانند تک مقداری و چند مقداری باشند. هر موجودیت به صورت یک مستطیل و خصیصههای آن به صورت بیضیهای متصل به این مستطیل نمایش داده میشوند.
روابط بین موجودیتها
در نمودار ER پس از شناسایی موجودیتها و خصیصههای مربوط به آنها باید روابط بین موجودیتها با جزئیات کامل تعیین شود. در نمودار ER رابطه بین موجودیتها با استفاده از یک لوزی نمایش داده می شود. یک رابطه در نمودار ER دارای سه بخش اصلی است: نام رابطه، درجه رابطه، کاردینالیتی رابطه.
نام رابطه: نام یک رابطه بیانگر معنی رابطه بین دو موجودیت است.
درجه رابطه: درجه یک رابطه بیانگر این است که چند نوع موجودیت از طریق این رابطه با یکدیگر مرتبط میشوند.
کاردینالیتی رابطه: کاردینالیتی یک رابطه به تعداد نمونه موجودیتهای مشارکت کننده در یک رابطه می گویند. در واقع کاردینالیتی یک رابطه محدودیتی است که بر تعداد نمونه موجودیتهای مشارکت کننده در رابطه اعمال میشود. سه نوع کاردینالیتی، یک به یک، یک به چند و چند به چند برای یک رابطه وجود دارد.
در کاردینالیتی یک به یک هر نمونه از موجودیت مبدا فقط با یک نمونه از موجودیت مقصد در ارتباط است و بالعکس. در کاردینالیتی یک به چند هر نمونه از موجودیت مبدا به چند نمونه از موجودیت مقصد در ارتباط است اما هر نمونه از موجودیت مقصد فقط با یک نمونه از موجودیت مبدا در ارتباط است و همچنین در کاردینالیتی چند به چند هر نمونه از موجودیت مبدا با چند نمونه از موجودیت مقصد در ارتباط است و بالعکس.
دانلود نمودار ER کتابخانه
شما به عنوان یک مهندس نرم افزار باید با مراحل تولید نمودار ER آشنایی داشته باشید. برای تولید نمودار ER باید مراحل زیر را بررسی کنید:
- مشاهده محیط عملیاتی
- مصاحبه
- تحلیل و طراحی
- پیاده سازی
- تست
در مرحله اول شما با مشاهده عینی از کتابخانه میتوانید بفهمید یک کتابخانه چه بخشهایی دارد و چه سرویسهایی به مشتریان ارائه میدهد. در مرحله بعدی میتوانید با مدیر، کارمندان و مراجعهکنندگان مصاحبه کنید.
حتی میتوانید نگاهی به دفتر ثبت امانت بیاندازید و ببینید چه مشخصاتی در آنها ثبت میشود. شما به عنوان یک مهندس نرم افزار باید بفهمید که کارمندان و مراجعه کنندگان از سیستم نرم افزار کتابخانه چه انتظاراتی دارند.
بعد از جمع آوری اطلاعات و نیازمندی ها، موجودیت های سیستم نرم افزاری کتابخانه را پیدا میکنیم. کتاب و عضو دو موجودیت مهم و اصلی در نمودار ER کتابخانه هستند. همانطور که قبلا اشاره شد موجودیت را با مستطیل نمایش میدهیم. حال به ارتباط بین دو موجودیت کتاب و عضو میپردازیم.
اسم ارتباط بین این دو موجودیت را امانت میگذاریم و آن را با لوزی نشان میدهیم. یک کتاب می توان به چند عضو امانت داده شود و یک عضو میتواند چندین کتاب را به امانت بگیرد پس ارتباط چند به چند بین کتاب و عضو برقرار است.
خصوصیتهای موجودیتها
در مرحله بعدی خصیصهها یا خصوصیتهای موجودیتها را برسی میکنیم. خصیصهها را با بیضی نشان میدهیم.
- خصیصههای موجودیت کتاب: کد کتاب، نام کتاب، نویسنده، سال چاپ و….
- خصیصه های موجودیت عضو: کدعضو، نام، نام خانوادگی، آدرس و…
- کد کتاب و کد عضو به عنوان کلید اصلی شناخته میشوند. کلید اصلی منحصر به فرد است و مقادیر تکراری نمیپذیرد. زمانی که بین کتاب و عضو ارتباط امانت شکل بگیرد، امانت هم می تواند مشخصاتی داشته باشد. خصیصه های امانت در صورتی وجود دارند که امانتی شکل گرفته باشد.
- خصیصههای امانت: تاریخ امانت، تاریخ بازگشت، جریمه دیرکرد
در نهایت، لازم است بدانید که باید به جای دانلود نمودار ER مهارت درک و ترسیم آن را داشته باشید چرا که اگر با مفهوم دیتا بیس سر و کار دارید، تسلط بر ER، از جملهی الزامات به حساب میآید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.