احتمالا در مباحث زیادی مانند توسعه کسب و کار یا حتی برنامه نویسی، با عبارت پایگاده داده یا همان Database برخورد داشته‌اید؛ اما دقیقا منظور از پایگاه داده چیست و چه کاربردهایی دارد؟

داده‌ها مجموعه‌ای از یک واحد کوچک مجزا از اطلاعات هستند. در صورتیکه بخواهیم داده را به زبانی ساده تعریف کنیم باید بگوییم که داده‌ها می‌توانند حقایق مربوط به هر شی‌ء موردنظر باشند. به‌عنوان‌مثال برخی از داده‌های مربوط به شما، نام، سن، قد، وزن و … هستند. یک تصویر، فایل، pdf و غیره نیز می­توانند داده در نظر گرفته شوند.

پایگاه داده چیست؟

پایگاه داده مجموعه‌ای سازمان‌یافته از اطلاعات یا داده‌های ساختاریافته است که معمولاً به‌صورت الکترونیکی در یک سیستم کامپیوتری ذخیره می‌شود. به‌صورت معمول، یک دیتابیس توسط یک سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) کنترل می‌شود. داده‌ها و DBMS، همراه با برنامه‌های کاربردی مرتبط با آن‌ها، به‌عنوان یک سیستم پایگاه داده نامیده می‌شوند.

معمولاً داده‌های موجود در رایج‌ترین انواع پایگاه‌­های داده که امروزه در حال کار هستند، در ردیف‌ها و ستون‌هایی در یک سری جداول مدل‌سازی می‌شوند تا پردازش و پرس‌وجوی داده‌ها به‌صورت کارآمدی انجام گیرد. سپس داده‌ها را می‌توان به‌راحتی مدیریت، اصلاح، به‌روزرسانی، کنترل و سازمان‌دهی کرد. اکثر پایگاه داده­ها از زبان پرس‌وجو ساختاریافته (SQL) برای نوشتن و پرس‌وجوهای مربوط به داده‌ها استفاده می‌کنند.

زبان پرس‌وجو ساختاریافته (SQL) چیست؟

SQL یک‌زبان برنامه‌نویسی است که تقریباً توسط تمام پایگاه داده­های رابطه‌ای برای جستجو، دست‌کاری و تعریف داده‌ها و برای ارائه کنترل دسترسی استفاده می‌شود. SQL برای اولین بار در IBM در دهه ۱۹۷۰ میلادی توسط شرکت Oracle به‌عنوان یکی از مشارکت‌کنندگان اصلی توسعه یافت که منجر به اجرای استاندارد SQL ANSI شد. زبان برنامه‌نویسی SQL باعث ایجاد برنامه‌های افزودنی بسیاری از شرکت‌هایی مانند IBM، Oracle و Microsoft شده است.

پایگاه داده‌­ها برای چه مواردی استفاده می‌شوند؟

کسب‌وکارها از داده‌های ذخیره‌شده در دیتابیس­ها برای اتخاذ تصمیمات تجاری آگاهانه استفاده می‌کنند. برخی از روش‌هایی که سازمان‌ها از پایگاه داده­ها استفاده می‌کنند عبارتند از:

1. بهبود فرآیندهای کسب‌وکار: شرکت‌ها داده‌های مربوط به فرآیندهای تجاری، مانند فروش، پردازش سفارش و خدمات مشتری را جمع‌آوری می‌کنند. آن‌ها این داده‌ها را برای بهبود این فرآیندها و گسترش تجارت خود و افزایش درآمد تجزیه‌وتحلیل می‌کنند.
2. پیگیری مشتریان: دیتابیس­ها اغلب اطلاعات مربوط به افراد از قبیل مشتریان یا کاربران را ذخیره می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی از دیتابیس­‌هایی برای ذخیره اطلاعات کاربران از قبیل نام، آدرس ایمیل و رفتار کاربر استفاده می‌کنند. داده‌ها برای پیشنهاد محتوایی به کاربران و بهبود تجربه کاربری، استفاده می‌شوند.
3. اطلاعات سلامت شخصی: ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی از پایگاه داده­ها برای ذخیره ایمن داده‌های سلامت شخصی جهت اطلاع‌رسانی و بهبود مراقبت از بیمار استفاده می‌کنند.
4. ذخیره اطلاعات شخصی: همچنین می‌توان از دیتابیس­ها برای ذخیره اطلاعات شخصی استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، فضای ذخیره‌سازی ابری شخصی برای کاربران ویژه جهت ذخیره رسانه‌ها، از قبیل عکس‌ها، در یک ابر مدیریت‌شده در دسترس است.

تکامل پایگاه داده

پایگاه داده­‌ها از زمان پیدایش در اوایل دهه ۱۹۶۰ به‌طور چشمگیری تکامل‌یافته‌اند. دیتا بیس‌هایی مانند دیتابیس سلسله مراتبی (که بر یک مدل درخت مانند تکیه داشت و فقط یک رابطه یک به چند را مجاز می‌دانست) و پایگاه داده شبکه‌ای (مدل انعطاف‌پذیرتر که اجازه چندین رابطه را می‌داد) سیستم‌های اصلی بودند که برای ذخیره‌سازی استفاده می‌شدند.

اگرچه این سیستم‌های اولیه ساده بودند، اما هیچ انعطافی نداشتند. در دهه ۱۹۸۰ پایگاه داده‌های رابطه‌ای رایج شدند و به دنبال آن پایگاه‌های داده شی‌ءگرا در دهه ۱۹۹۰ مورداستفاده قرار گرفتند. اخیراً، پایگاه‌های داده NoSQL به‌عنوان واکنشی به رشد اینترنت و نیاز به‌سرعت و پردازش سریع‌تر داده‌های بدون ساختار پدید آمدند. امروزه، Databaseهای ابری و پایگاه‌های اطلاعاتی خودران، در مورد نحوه جمع‌آوری، ذخیره، مدیریت و استفاده از داده‌ها، راه جدیدی را ایجاد کرده‌اند.

تفاوت بین پایگاه داده و صفحه گسترده چیست؟

پایگاه‌های داده و صفحات گسترده (مانند مایکروسافت اکسل) هر دو راه‌های مناسبی برای ذخیره اطلاعات هستند. صفحات گسترده در ابتدا برای یک کاربر طراحی‌شده بودند و ویژگی‌های آن‌ها نشان‌دهنده این ویژگی است. آن‌ها برای یک کاربر واحد یا تعداد کمی از کاربران که نیازی به دست‌کاری داده‌های بسیار پیچیده ندارند، یک گزینه عالی هستند.

از سوی دیگر، پایگاه‌ داده­ها به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که مجموعه‌های بسیار بزرگ‌تری از اطلاعات سازمان‌یافته را نگهداری می‌کنند. پایگاه‌های داده به چندین کاربر به‌طور هم‌زمان اجازه می‌دهند تا با استفاده از منطق و زبان بسیار پیچیده به داده‌ها دسترسی سریع و ایمن داشته باشند و آن‌ها را جستجو کنند.

اجزای دیتابیس

یک پایگاه داده یا همان دیتابیس، پنج جزء اصلی دارد که در ادمه، به شکلی مختصر به توضیح و معرفی آن‌ها پرداخته‌ایم:

سخت‌افزار

سخت‌افزار متشکل از دستگاه‌های فیزیکی، الکترونیکی مانند رایانه‌ها، دستگاه‌های I/O، دستگاه‌های ذخیره‌سازی و غیره است. این رابط بین رایانه‌ها و سیستم‌های دنیای واقعی است.

نرم‌افزار

مجموعه‌ای از برنامه‌هایی است که برای مدیریت و کنترل Data Base کلی استفاده می‌شود. این شامل خود نرم‌افزار پایگاه داده، سیستم‌عامل، نرم‌افزار شبکه مورداستفاده برای به اشتراک‌گذاری داده‌ها بین کاربران و برنامه‌های کاربردی برای دسترسی به داده‌ها در دیتابیس است.

دیتا

داده‌ها یک واقعیت خام و سازمان نیافته هستند که برای معنی‌دار شدن آن باید پردازش شود. داده‌ها می‌توانند ساده و درعین‌حال سازمان‌دهی نشده باشند. به‌طورکلی داده‌ها شامل حقایق، مشاهدات، ادراکات، اعداد، کاراکترها، نمادها، تصاویر و غیره است.

روش

روش، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و قوانینی است که به شما در استفاده از DBMS کمک می‌کند. روش، پایگاه داده را با استفاده از روال­های مستند طراحی و اجرا می‌کند که به شما امکان می‌دهد کاربرانی را که آن را اداره و مدیریت می‌کنند، راهنمایی کنید.

زبان دسترسی به پایگاه داده

زبان دسترسی به پایگاه داده جهت دسترسی به داده‌ها به و واردکردن داده‌های جدید، به‌روزرسانی داده‌های موجود یا بازیابی داده‌های موردنیاز از DBMS استفاده می‌شود. کاربر دستورات خاصی را در زبان دسترسی به دیتابیس می‌نویسد و آن‌ها را به دیتابیس ارسال می‌کند.

انواع پایگاه داده (Data Base)

انواع مختلفی از دیتابیس­ها وجود دارد. بهترین پایگاه داده برای یک سازمان خاص بستگی به نحوه استفاده سازمان از داده‌ها دارد.

پایگاه داده‌­های رابطه‌ای

پایگاه داده‌های رابطه‌ای در دهه 1980 رایج شدند. کیس ها در یک پایگاه داده رابطه‌ای به‌صورت مجموعه‌ای از جداول با ستون‌ها و ردیف‌ها سازمان‌دهی می‌شوند. فناوری پایگاه داده رابطه‌ای کارآمدترین و منعطف‌ترین راه را برای دسترسی به اطلاعات ساختاریافته فراهم می‌کند.

پایگاه‌های داده شی‌ءگرا

اطلاعات در یک پایگاه داده شی‌ءگرا مانند برنامه‌نویسی شی‌ءگرا به شکل اشیا نمایش داده می‌شود.

پایگاه‌های داده توزیع‌شده

یک پایگاه داده توزیع‌شده شامل دو یا چند فایل است که در سایت‌های مختلف قرار دارند. پایگاه داده ممکن است بر روی چندین رایانه ذخیره شود، در یک مکان فیزیکی قرار داشته باشد و یا در شبکه‌های مختلف پراکنده شده باشد.

مزایای پایگاه داده توزیع‌شده

• توسعه ماژولار در یک پایگاه داده توزیع‌شده امکان‌پذیر است، به‌عنوان‌مثال، سیستم را می‌توان با گنجاندن رایانه‌های جدید و اتصال آن‌ها به یک سیستم توزیع‌شده، گسترش داد.
• یک خرابی سرور بر کل مجموعه داده تأثیر نخواهد گذاشت.

مخزن­‌های داده‌­ای (Data Warehouse)

یک مخزن مرکزی برای داده‌ها، انبار داده، یک نوع پایگاه داده است که به‌طور خاص برای پرس‌وجو و تجزیه‌وتحلیل سریع طراحی‌شده است.

پایگاه داده‌­های NoSQL

یک NoSQL یا پایگاه داده غیر رابطه‌ای اجازه می‌دهد تا داده‌های بدون ساختار و نیمه ساختاریافته ذخیره و دست‌کاری شوند (برخلاف یک پایگاه داده رابطه‌ای که تعریف می‌کند همه داده‌های درج‌شده در پایگاه داده چگونه باید ترکیب شوند). پایگاه داده‌های NoSQL با رایج شدن و پیچیده‌تر شدن برنامه‌های کاربردی وب، محبوبیت بیشتری پیدا کردند.

مزایای NoSQL

مقیاس‌پذیری بالا: NoSQL به دلیل مقیاس‌پذیری می‌تواند حجم وسیعی از داده‌ها را مدیریت کند. اگر داده‌ها رشد کنند، پایگاه داده NoSQL آن را مقیاس می‌کند تا آن داده‌ها را به شیوه‌ای کارآمد مدیریت نماید.

دسترس‌پذیری بالا: NoSQL از تکرار خودکار پشتیبانی می‌کند. تکثیر خودکار آن را بسیار در دسترس قرار می­‌دهد، زیرا در صورت هرگونه شکست، داده‌های خود را به حالت ثابت قبلی تکرار می‌کند.

معایب NoSQL

متن‌باز: NoSQL یک DataBase منبع باز است، بنابراین هنوز استاندارد قابل‌اعتمادی برای NoSQL وجود ندارد.

چالش مدیریتی: مدیریت داده در NoSQL بسیار پیچیده‌تر از پایگاه داده‌های رابطه‌ای است. نصب آن بسیار چالش‌برانگیز است و حتی مدیریت روزانه آن سخت‌تر است.

رابط کاربری گرافیکی در دسترس نیست: ابزارهای رابط کاربری گرافیکی برای پایگاه داده NoSQL به‌راحتی در بازار در دسترس نیستند.

پشتیبان گیری: بک‌­آپ گیری نقطه‌ضعف بزرگی برای پایگاه‌های داده NoSQL است. برخی از دیتابیس­‌ها مانند MongoDB هیچ رویکرد قدرتمندی برای پشتیبان‌گیری از داده‌ها ندارند.

پایگاه داده‌های نموداری

یک پایگاه داده، گراف داده‌ها را برحسب موجودیت‌ها و روابط بین موجودیت‌ها ذخیره می‌کند.

پایگاه داده­های OLTP: دیتابیس OLTP یک دیتابیس سریع و تحلیلی است که برای تعداد زیادی از تراکنش‌های انجام‌شده توسط چندین کاربر طراحی‌شده است. این دیتابیس­‌ها تنها تعدادی از چندین نوع ده­گانه پایگاه داده هستند که امروزه مورداستفاده قرار می‌گیرند.

سایر پایگاه‌ داده‌ها کمتر متداول برای کارکردهای علمی، مالی یا سایر موارد بسیار خاص طراحی‌شده‌اند. علاوه بر انواع مختلف Data Base، تغییرات در رویکردهای توسعه فناوری و پیشرفت‌های چشمگیر مانند ابر و اتوماسیون، پایگاه داده­ها را به مسیرهای کاملاً جدیدی سوق می‌دهد.

مانند هر تکنولوژی و فرایند دیگری، دنیای دیتابیس‌ها هم گسترش یافته و متخصصین این حوزه، همواره به توسعه و تکامل آن، توجه دارند. اخیرا، چند نوع دیگر به این زمره اضافه شده که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پایگاه داده‌­های منبع باز

سیستم پایگاه داده منبع باز سیستمی است که کد منبع آن اوپن­سورس است. چنین پایگاه‌هایی می‌توانند پایگاه داده‌های SQL یا NoSQL باشند.

پایگاه داده‌های ابری

پایگاه داده ابری مجموعه‌ای از داده‌های ساختاریافته یا بدون ساختار است که بر روی یک پلت فرم محاسبات ابری خصوصی، عمومی یا ترکیبی قرار دارند. دو نوع مدل پایگاه داده ابری وجود دارد: پایگاه داده سنتی و پایگاه داده به‌عنوان یک سرویس (DBaaS). با DBaaS، وظایف اداری و نگهداری توسط یک ارائه‌دهنده سرویس انجام می‌شود.

پلتفرم‌های ابری متعددی وجود دارد، اما بهترین گزینه‌ها عبارتند از:

• خدمات وب آمازون (AWS)
• مایکروسافت آژور
• کاماترا(Kamatera)
• PhonixNAP
• ScienceSoft
• Google Cloud SQL و غیره

پایگاه داده چند مدلی

پایگاه داده‌های چند مدلی انواع مختلفی از مدل‌های Data Base را در یک صفحه پشتی یکپارچه، ترکیب می‌کنند. این بدان معنی است که آن‌ها می‌توانند انواع مختلف داده را در خود جای دهند.

پایگاه داده اسنادی یا JSON

پایگاه داده‌های اسنادی که برای ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات مبتنی بر سند طراحی‌شده‌اند، روشی مدرن برای ذخیره داده‌ها در قالب JSON به‌جای ردیف‌ها و ستون‌ها هستند.

پایگاه داده‌های خودران

جدیدترین نوع پایگاه داده، دیتابیس­های خودران هستند (که به‌عنوان پایگاه داده­های مستقل نیز شناخته می‌شوند) و مبتنی بر ابر هستند و برای تنظیم خودکار پایگاه داده، امنیت، پشتیبان‌گیری، به‌روزرسانی‌ها و سایر وظایف مدیریتی معمولی که به‌طور سنتی توسط مدیران Database انجام می‌شود، از یادگیری ماشین استفاده می‌کنند.

نرم‌افزار پایگاه داده چیست؟

نرم‌افزار پایگاه داده برای ایجاد، ویرایش و نگهداری فایل‌ها و سوابق دیتابیس استفاده می‌شود که امکان ایجاد آسان‌تر فایل و رکورد، ورود داده‌ها، ویرایش داده‌ها، به‌روزرسانی و گزارش‌دهی را فراهم می‌کند.

این نرم‌افزار همچنین ذخیره‌سازی داده‌ها، تهیه نسخه پشتیبان و گزارش‌گیری، کنترل دسترسی چندگانه و امنیت را مدیریت می‌کند. امروزه امنیت قوی پایگاه داده نیز امری مهم است، زیرا سرقت داده‌ها بیشتر می‌شود. نرم‌افزار پایگاه داده گاهی اوقات به‌عنوان “سیستم مدیریت پایگاه داده” (DBMS) نیز نامیده می‌شود.

نرم‌افزار پایگاه داده، مدیریت داده‌ها را ساده‌تر می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد داده‌ها را به شکلی ساختاریافته ذخیره کرده و سپس به آن‌ها دسترسی داشته باشند. معمولاً یک رابط گرافیکی برای کمک به ایجاد و مدیریت داده‌ها دارد و در برخی موارد، کاربران می‌توانند پایگاه داده‌های خود را با استفاده از نرم‌افزار دیتا بیس بسازند.

سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) چیست؟

یک پایگاه داده معمولاً به یک برنامه نرم‌افزاری جامع پایگاه داده نیاز دارد که به‌عنوان سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) شناخته می‌شود. یک DBMS به‌عنوان رابط بین پایگاه داده و کاربران نهایی یا برنامه‌های آن عمل می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد تا نحوه سازمان‌دهی و بهینه‌سازی اطلاعات را بازیابی، به‌روزرسانی و مدیریت کنند. یک DBMS همچنین نظارت و کنترل پایگاه‌ داده­ها را تسهیل می‌کند و انواع عملیات اداری مانند نظارت بر عملکرد، تنظیم و پشتیبان‌گیری و بازیابی را امکان‌پذیر می‌سازد.

برخی از نمونه‌ نرم‌افزارهای پایگاه داده یا DBMSهای محبوب عبارتند از: MySQL، Microsoft Access، Microsoft SQL Server، FileMaker Pro، Oracle Database و dBASE.

دیتابیس MySQL چیست؟

MySQL یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای منبع باز است که بر اساس SQL است. این برنامه برای برنامه‌های تحت وب طراحی و بهینه‌شده است و می‌تواند بر روی هر پلتفرمی اجرا شود. با ظهور الزامات جدید و متفاوت با اینترنت، MySQL به پلتفرم انتخابی برای توسعه‌دهندگان وب و برنامه‌های کاربردی مبتنی بر وب تبدیل شد.

از آنجایی که MySQL برای پردازش میلیون‌ها کوئری و هزاران تراکنش طراحی‌شده است، یک انتخاب محبوب برای مشاغل تجارت الکترونیک است که نیاز به مدیریت نقل و انتقالات پولی متعدد دارند. انعطاف‌پذیری بر اساس تقاضا ویژگی اصلی MySQL است.

MySQL DBMS در برخی از برترین وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی مبتنی بر وب در جهان بکار برده شده است؛ ازجمله Airbnb، Uber، LinkedIn، Facebook، Twitter و YouTube.

مزایای DBMS

• DBMS تکنیک‌های مختلفی را برای ذخیره و بازیابی داده‌ها ارائه می‌دهد.
• DBMS به‌عنوان یک کنترل‌کننده کارآمد برای متعادل کردن نیازهای چندین برنامه با استفاده از داده‌های یکسان عمل می‌کند.
• رویه‌های مدیریتی یکنواخت برای داده‌ها ارائه می­دهد.
• برنامه نویسان اپلیکیشن هرگز در معرض جزئیات نمایش داده‌ها و ذخیره‌سازی قرار نمی­گیرند.
• یک DBMS از توابع قدرتمند مختلفی برای ذخیره و بازیابی داده‌ها به‌طور مؤثر استفاده می‌کند.
• یکپارچگی و امنیت داده را ارائه می‌دهد.
• DBMS مستلزم محدودیت‌های یکپارچگی برای به دست آوردن سطح بالایی از محافظت در برابر عدم دسترسی به داده‌ها است.
• یک DBMS دسترسی هم‌زمان به داده‌ها را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کند که تنها یک کاربر می‌تواند در یک‌زمان به داده‌های مشابه دسترسی داشته باشد.
• کاهش زمان توسعه برنامه

معایب DBMS

DBMS ممکن است مزایای زیادی داشته باشد، اما دارای معایب خاصی است.

• هزینه سخت‌افزار و نرم‌افزار یک DBMS بسیار بالاست که باعث افزایش بودجه سازمان شما می‌شود.
• اکثر سیستم‌های مدیریت پایگاه داده اغلب سیستم‌های پیچیده‌ای هستند، بنابراین آموزش استفاده از DBMS برای کاربران موردنیاز است.
• در برخی از سازمان‌ها، تمام داده‌ها در یک Data Base واحد ادغام می‌شوند که ممکن است به دلیل خرابی برق آسیب ببیند یا پایگاه داده در ابزار ذخیره‌سازی خراب شود.
• استفاده از یک برنامه در یک‌زمان توسط بسیاری از کاربران گاهی منجر به از دست رفتن برخی از داده‌ها می‌شود.
• DBMS نمی‌تواند محاسبات پیچیده را انجام دهد.

استفاده از دیتابیس­‌ها برای بهبود عملکرد و تصمیم‌گیری کسب‌وکار

با جمع‌آوری انبوه داده‌ها از اینترنت اشیا که زندگی و صنعت را در سراسر جهان متحول می‌کند، امروزه کسب‌وکارها بیش از هر زمان دیگری به داده‌های بیشتری دسترسی دارند. سازمان‌های آینده‌نگر اکنون می‌توانند از دیتابیس­ها برای تجزیه‌وتحلیل مقادیر زیادی از داده‌ها از چندین سیستم استفاده کنند.

با استفاده از پایگاه داده و سایر ابزارهای محاسباتی و هوش تجاری، سازمان‌ها اکنون می‌توانند از داده‌هایی که جمع‌آوری می‌کنند برای اجرای کارآمدتر، امکان تصمیم‌گیری بهتر و چابک‌تر شدن و مقیاس‌پذیری استفاده کنند. بهینه‌سازی دسترسی و توان عملیاتی به داده‌ها امروزه برای کسب‌وکارها حیاتی است زیرا حجم داده‌های بیشتری برای ردیابی وجود دارد. داشتن پلتفرمی که بتواند عملکرد، مقیاس و چابکی موردنیاز کسب‌وکارها را در طول زمان ارائه دهد، بسیار مهم است.

دیتابیس خودران این آمادگی را دارد که این قابلیت‌ها را افزایش دهد. ازآنجایی‌که دیتابیس­های خودران فرآیندهای دستی سنگین و زمان‌بر را خودکار می‌کنند، به کاربران تجاری آزادی عمل می­دهند تا با داده‌های خود فعال‌تر شوند. با داشتن کنترل مستقیم بر توانایی ایجاد و استفاده از پایگاه‌ داده­ها، کاربران کنترل و استقلال را به دست می‌آورند و درعین‌حال استانداردهای مهم امنیتی را حفظ می‌کنند.

انواع معماری پایگاه داده چیست؟

معماری DBMS به کاربران کمک می‌کند تا اجزای مختلف یک پایگاه داده را درک کنند. سه نوع اصلی معماری DBMS وجود دارد:

1. معماری تک لایه: در معماری تک لایه، دیتا بیس برای ارائه مستقیم اطلاعات به کاربران مجاز به‌راحتی در دسترس است.
2. معماری دولایه: هم ماشین سرور متشکل از یک سیستم Data Base و هم ماشین کلاینت متشکل از برنامه DBMS، از طریق یک اتصال شبکه به هم متصل می‌شوند.
3. معماری سه لایه: یک‌لایه اضافی در معماری سه لایه وجود دارد. سرور و کلاینت نمی‌توانند به‌طور مستقیم برای دریافت اطلاعات خاص ارتباط برقرار کنند.

چالش‌های پایگاه داده

پایگاه داده‌های سازمانی بزرگ امروزی اغلب از کوئری­های بسیار پیچیده پشتیبانی می‌کنند و انتظار می رود پاسخ های تقریباً فوری به آن کوئری­ها ارائه دهند. درنتیجه، از مدیران دیتابیس به‌طور مداوم خواسته می‌شود تا از روش‌های متنوعی برای کمک به بهبود عملکرد استفاده کنند. برخی از چالش‌های رایجی که آن‌ها با آن روبرو هستند عبارتند از:

• افزایش قابل‌توجه در حجم داده‌ها: انفجار داده‌هایی که از حسگرها، ماشین‌های متصل و ۱۰ها منبع دیگر به دست می‌آیند، مدیران پایگاه‌داده را وادار می­کند تا برای مدیریت و سازمان‌دهی کارآمد داده‌های شرکت‌شان تلاش کنند.
• تضمین امنیت داده‌ها: این روزها نقض داده‌ها در همه‌جا اتفاق می‌افتد و هکرها خلاقیت بیشتری پیدا می‌کنند. اطمینان از ایمن بودن داده‌ها و همچنین دسترسی آسان به کاربران از تمام ویژگی‌های مهم‌تر است.
• همگام شدن با تقاضا: در محیط تجاری پرشتاب امروزی، شرکت‌ها برای حمایت از تصمیم‌گیری به‌موقع و استفاده از فرصت‌های جدید نیاز به دسترسی بلادرنگ به داده‌های خود دارند.
• مدیریت و نگهداری پایگاه داده و زیرساخت: مدیران دیتابیس باید دائماً دیتابیس را برای مشکلات احتمالی کنترل کنند و اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند و همچنین ارتقاء و پچ نرم‌افزاری را اعمال کنند. با پیچیده‌تر شدن دیتابیس‌­‌ها و افزایش حجم داده‌ها، شرکت‌ها با هزینه­‌های بیشتری برای نظارت و تنظیم پایگاه‌ داده­های خود مواجه می‌شوند.
• حذف محدودیت‌های مقیاس‌پذیری: یک کسب‌وکار برای بقای خود باید رشد کند و مدیریت داده‌های آن نیز باید در کنار آن رشد نماید. اما برای مدیران بخش Database بسیار دشوار است که پیش‌بینی کنند که شرکت به چه مقدار ظرفیت نیاز دارد، به‌ویژه با پایگاه داده­های داخلی.

پرداختن به همه این چالش‌ها می‌تواند زمان‌بر باشد و مدیران پایگاه داده را از انجام وظایف مهم‌تر بازدارد. بنابراین، اهمیت دارد که با شناخت ابعاد مختلف مفاهیم دیتابیس و حول آن، بتوانید بهترین بهره‌وری را از آن داشته باشید.